English

Η αλχημεία ήταν τέχνη, που προσπαθούσε να βρει φάρμακο για όλες τις αρρώστιες και τη φιλοσοφική λίθο που θα μετάτρεπε όλα τα μέταλλα σε χρυσό και όλες τις πέτρες σε πολύτιμους λίθους.

Η αλχημεία δεν ήταν πραγματική επιστήμη, αλλά έθεσε τις βάσεις της σημερινής χημείας και της επιστημονικής παρατήρησης.

Δεν εξηγούσε το γιατί και το πώς των φαινομένων και των αντιδράσεων. Όλα αυτά ο αλχημιστής τα απόδιδε στα κακά πνεύματα, γι' αυτό και συνήθως προσπαθούσε να καλέσει μυστηριώδεις δυνάμεις σε βοήθεια. Οι αλχημιστικές διεργασίες, οι απαιτούμενες ουσίες και τα σχετικά όργανα είχαν ψευδώνυμα και σύμβολα για τον χαρακτηρισμό τους.

Έτσι, δημιουργήθηκε με την πάροδο των δεκαετιών και αιώνων μία αλληγορική συμβολική γλώσσα με πολυσήμαντα μηνύματα που μπορούσαν να εξηγηθούν και έτσι και αλλιώς, ανάλογα με την έκβαση των θεραπευτικών αποτελεσμάτων.

Αιγυπτιακή Αλχημεία

Η ιστορία της δυτικής Αλχημείας αρχίζει, όπως αναφέρουν οι ίδιοι οι αλχημιστές, με τον Αιγύπτιο ιερέα-βασιλιά Ερμή. Σήμερα θεωρούμε ότι οι αρχές της Αλχημείας αποτελούσαν τεχνικές επεξεργασίας και χρωματισμού των μετάλλων, οι οποίες φυλάσσονταν ως μυστικιστική γνώση του ιερατείου. Βασική ιδέα σ' αυτές τις δοξασίες είναι η αντίληψη της αλχημιστικής μεταστοιχείωσης όλων των μετάλλων σε ευγενή. Τα μη ευγενή μέταλλα απονεκρώνονται και αναγεννώνται ως χρυσός, κάτι που, μεταφερόμενο στην ανθρώπινη ψυχή, αντιστοιχεί με τη διεργασία κάθαρσης και σωτηρίας του ανθρώπου. Έτσι προέκυψε μια μυστικιστική εσωτερική Αλχημεία, η οποία παρουσιάστηκε αργότερα στο χριστιανισμό και στον ισλαμισμό. Η αντίληψη ότι είναι δυνατή η μεταστοιχείωση μη ευγενών μετάλλων σε χρυσό, έχει τη φιλοσοφική της βάση στην αριστοτελική διδασκαλία περί των τεσσάρων βασικών στοιχείων. Για να προκύψει το επιθυμητό τελικό μέταλλο (κυρίως χρυσός και άργυρος) έπρεπε να επηρεαστεί η εσωτερική αναλογία των τεσσάρων βασικών στοιχείων.

Η μεταστοιχείωση των υλικών με επηρεασμό των αναλογιών στηριζόταν κατά τους αλχημιστές στο ανάλογο αυξητικών διεργασιών της οργανικής φύσης. Τα μη ευγενή μέταλλα προέκυψαν λόγω διακοπής της διαδικασίας ωρίμανσης, κάτι που οφειλόταν στον επηρεασμό από συγκεκριμένες αστρολογικές συγκυρίες.

Κινέζικη Αλχημεία

Οι Κινέζοι είχαν αναπτύξει διαφορετικό φιλοσοφικό σύστημα για την Αλχημεία και ιδιαίτερη θεωρία για τη σύσταση της ύλης. Επειδή δε η ανάπτυξη της Αλχημείας σ' αυτό τον πολιτισμό της Άπω Ανατολής ακολούθησε όμοιες διαδρομές με εκείνη στην Αίγυπτο, υπήρχε στον επιστημονικό κόσμο παλαιότερα η εντύπωση αλληλεπιρροής. Σήμερα, οι ερευνητές δεν αποκλείουν να έφτασαν κάποιες ιδέες από τον ένα πολιτισμό στον άλλο, όμως οι εξελίξεις των δύο πολιτισμών ήταν ανεξάρτητες. Τα βασικά στοιχεία στην κινέζικη κοσμοαντίληψη ήταν πέντε: μέταλλο. ξύλο, γη, νερό, φωτιά. Ο συνδυασμός αυτών των στοιχείων δημιουργεί όλες τις υλικές ουσίες και τις αφηρημένες έννοιες κι έτσι, όλα τα πράγματα και όλες οι ιδιότητες που παρατηρούνται στο σύμπαν κατατάσσονται σε πέντε κατηγορίες. Οι Κινέζοι Αλχημιστές γνώριζαν καλά τον άργυρο και το χαλκό και λιγότερο απ' ότι οι Αιγύπτιοι το χρυσό. Τα άλλα μέταλλα έγιναν οικεία κατά τον 4^ο αιώνα π.Χ. Διάφορες μεταλλικές ενώσεις παρασκευάζονταν με μόλυβδο και υδράργυρο που είχαν και στην Κίνα ιδιαίτερο αλχημιστικό ενδιαφέρον.

Όπως και στην αιγυπτιακή Αλχημεία, η παρασκευή χρυσού αποτελούσε στην Κίνα καίριο στόχο, όχι τόσο λόγω της σπανιότητας και της μεγάλης αξίας του μετάλλου, όσο λόγω των ιδιοτήτων που αποκτούσε όποιος έτρωγε ρινίσματα χρυσού: αιώνια ζωή και ευτυχία. Αυτό το κίνητρο για την παραγωγή χρυσού δεν υπήρχε στην αιγυπτιακή Αλχημεία. Επειδή δε η εξόρυξη και επεξεργασία φυσικού χρυσού απαιτούσε σημαντικά υλικά μέσα και ιδιαίτερες γνώσεις, ήταν ευκολότερο για τους φτωχούς Κινέζους αλχημιστές να προσπαθούν να παράγουν τις απαιτούμενες ποσότητες χρυσού με μεταστοιχείωση. Με την πάροδο του χρόνου η κινέζικη Αλχημεία προσέγγισε τη φιλοσοφία του Ταοϊσμού και ενσωματώθηκε σ' αυτήν. Ήδη αρκετούς αιώνες πριν από την αιγυπτιακή Αλχημεία οι ταοϊστές φιλόσοφοι εισήγαγαν ένα χαρακτηριστικά κινέζικο αλχημιστικό σύστημα μαζί με μαγικές έννοιες, με στόχο να εξουσιάσουν τη φύση για δικό τους όφελος.

Go to page 2