ÇEŞİTLİ ZEKA ALANLARI

Günümüzde en yaygın testler olan Stanford-Binet ve Wais-R testlerinde zeka ölçümü için Binet’in geliştirdiği yöntem kullanılmasına karşın zekanın tanımında eksiklikler bulunmaktadır.

Binet ekolüne göre zeka, kişinin test sonucunda aldığı derece ile ölçülmektedir.

En çok merak edilen sorulardan biride zekanın nasıl oluştuğudur.

Zeka tek faktörden mi yoksa birden çok faktörden mi oluşmuştur?

İlk psikologlar, zekanın g-faktörü denilen mental bir faktörden oluştuğunuvar sayıyorlardı.

Daha sonraki araştırmacılar, zekanın akıcı zeka ve kristalize zeka olarak iki türlü olduğunu ileri sürdüler.

Akıcı zeka; yeni problemleri ve durumları ele alabilme yeteneğini, Kristalize zeka ise; bilginin saklanması, beceriler ve tecrübeler elde edilmesiyle ilgilidir.

Bir grup bilim adamı dazekanın daha çeşitli bölümlerden oluştuğunu ileri sürmüştür.

Örneğin, Howard Gardner, üstün zekalı insanlar üzerinde yaptığı araştırmada yedi çeşit zeka olduğunu ileri sürmüştür.

Bu zekalar bazı durumlarda aynı anda çalışabildiği gibi, ayrı ayrı da çalışabilmektedir.

Prof. Howard’a göre zeka çeşitleri şunlardır:

·  Sözel ve Dilsel Zeka:

• dili etkili biçimde kullanabilme;
• kelimelerle ve seslerle düşünebilme;
• dildeki karmaşık anlamlarıkavrayabilme;
• İnsanları ikna edebilme;
• yeni yapılar oluşturabilme;
• yeteneklerini içerir;

·  Bu tür zekaya sahip olan insanlar şu becerilere sahiptir:

• etkili Okuma;
• kendini ifade edebilme;
• etkin dinleme;
• etkili konuşma ve yazma;

·  Matematiksel-Mantıksal Zeka:

• sayılarla Çalışma;
• problem Çözebilme;
• muhakeme edebilme;
• bu tür zekaya sahip insanlar neden-sonuç ilişkileri kurarlar;
• miktar tahmininde bulunabilirler;
• sıralama yaparlar;
• grafik ve şekillerdeki bilgileri yorumlarlar;

·  Görsel-Mekansal Zeka:

• resimlerle ve şekillerle düşünebilme;
• kolaylıkla Yön bulabilme;
• kihinselobjeler üretebilme;
• bu zekaya sahip olan insanlar;
• çizmek, resim yapmak, boyamak ve model oluşturmaktan zevk alırlar;

·  Kişiler arası-Sosyal Zeka:

• çok farklı karakterdeki insanlarla kolay iletişim kurabilme;
• İnsanları yönetme,ikna edebilme ve insanlarla beraber çalışabilme;
• grup ve takım çalışması yapabilme;
• farklı kültürlere ve yaşamlara meraklı olma;
• güçlü espri yeteneği;

·  Kinetik-Bedensel Zeka:

• zihin ve beyni etkili şekilde kullanabilme;
• fiziksel işlerde; zerafet, maharet ve dakiklik gösterme;
• ra yapma, atletizm, dans alanlarında yeteneklidirler;
• söylenenden çok yapılanı hatırlarlar;
• organizasyon yapabilirler;

·  Kişisel-İasel Zeka:

• kendimiz hakkında duygu ve düşünceleri şekillendirebilme;
• hayat felsefesi oluşturabilme;
• İstek ve hayaller oluşturabilme;
• kendilerini farklı tarzlarda ifade edebilme;
• sesler, notalarve rsimlerle düşünebilme;
• fraklı sesleri tanıma ve yeni sesler üretebilme;
• çevreden gelen seslere,enstrümanlara duyarlı olabilme;
• orijinal müzik kompozisyonları oluşturabilme.